โรคหัวใจที่เกิดในผู้ใหญ่ ส่วนใหญ่หมายถึง โรคหัวใจขาดเลือด กล้ามเนื้อหัวใจตาย หัวใจล้มเหลว ซึ่งภาวะทั้งหลายนี้มีปัญหาส่วนใหญ่มาจากที่หลอดเลือดหัวใจแข็งและอุดตัน ซึ่งได้จากหลายสาเหตุที่สําคัญได้แก การมีความดันโลหิตสูง, การเป็นเบาหวาน,การมีไขมันเลือดสูง, อ้วน, การขาดการออกกําลังกาย,การสูบบุหรี่ และดื่มเหล้ามากเกินไป

จะเห็นว่าหลายๆ สาเหตุดังกล่าวมีต้นตอมาจากการบริโภคอาหารที่ไม่ถูกต้องหรือมากเกินไป ทําให้นอกจากได้ของดีเข้าร่างกายแล้วของดีที่มากเกินไป กลับกลายเป็นตัวอันตรายที่สะสม อยู่ในร่ างกายจนเป็นโทษ ( หากเกิดปัญหากล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดหรือกล้ามเนื้อหัวใจตาย จะทําให้การรักษาต้องเสียค่าใช้จ่ายมาก และอาจต้องเสียชีวิตด้วยหากแก้ไขไม่ทันกาล ) ดังนั้นการควบคุมอาหารที่เหมาะสม จึงเป็นหนทางแรกที่สําคัญในการป้องกันการเกิดปัญหา ดังกล่าว รวมทั้งใช้เพื่อช่วยให้การรักษาสัมฤทธิ์ผลได้ง่ายขึ้น และเปลืองค่าใช้จ่ายน้อยลง

การควบคุมความดันสูง

ความดันโลหิตสูงมีสาเหตุพื้นฐานส่วนหนึ่งมาจากกรรมพันธุ์ ซึ่งหลีกเลี่ยงไม่ได้แต่ก็มีอีกหลายสาเหตุที่หลีกเลี่ยงได้)

เช่น ความดันโลหิตสูงได้ง่ายหากผู้ป่วยมีน้ำหนักมากหรือกินอาหารที่เค็ม ซึ่งคนส่วนใหญ่ มักคิดถึงน้ำปลาเท่านั้น แต่ อาหารเค็มหมายถึง การมีเกลือมากในอาหารซึ่งเกิดจากการเติมน้ำปลา ซี่อิ๊ว หรือการเติมเกลือใส่อาหาร เช่น

น้ำซุปต่างๆ อาหารเค็มที่สําคัญในอาหารไทยได้แก่ กะปิ น้ำพริกต่างๆ ของดอง เช่น แตงกวาดอง รวมทั้งซอสมะเขือเทศ ส่วนเต้าหู้ยี้และสมอดําก็เป็นอาหารเพิ่มความดันโลหิตสําหรับผู้ที่มีเชื้อสายจีนบ้าง แต่ สิ่งที่คนส่วนใหญ่นึกไม่ถึงคืออาหารแปรรูป เช่น ลูกชิ้นชนิดต่างๆ มันทอดเป็นแผ่นๆ (potato chips) ขนมฟูๆ เช่น ขนมสาลี่ ขนมไข่ ขนมเค็ก ซึ่ง นอกจากหวานแล้วยังซ่อนความเค็มไว้มาก นอกจากนั้นตัวชูโรงอาหารฝรั่งที่เค็มยังมี ขนมปังและเนยจะเห็นว่ามันเค็มโดยที่เราไม่ทราบเลย ที่กล่าวมาแล้ว เป็นอาหารที่ก่อปัญหา ความดันโลหิตสูงได้ง่าย ดังนั้นการลดเกลือในอาหารจึงต้องหลีกเลี่ยงอาหารดังกล่าว ขณะเดียวกันก็ต้องพยายามใช้น้ำจิ้มให้น้อย และระวังเครื่องดื่มที่เป็นแอลกอฮอล์ ได้ แก่ เหลา เบียร์ เป็นต้น ก็สามารถทําให้ความดันขึ้นได้

อาหารควบคุมไขมันเลือดสูงและความอ้วน

ไขมันเลือดสูง เป็นสาเหตุอีกอย่างหนึ่งที่ทําให้ หลอดเลือดแดงแข็งผนังขรุขระและอุดตันได้ง่าย สาเหตุของไขมันสูง

ส่วนหนึ่งมาจากกรรมพันธุ์ซึ่งมีผลให้ร่างกายเผาผลาญหรือทําลายไขมันส่วนเกินได้ น้อยกว่าปกติ ทําให้ มีโคเลสเตอรอลและ / หรือ ไตรกลีเซอไรด์ คั่งอยู่ ในเลือดซึ่งความผิดปกติของกระบวนการเผาผลาญเป็นได้ ตั้งแต่การชลอของการขนถ่ายไขมันไปยังตับ ซึ่งเป็นโรงงานเผาผลาญ ( เพราะ เอช ดี แอล ซึ่งเปรียบเสมือนรถขนขยะ มีจํานวนน้อย ) และเมื่อขนไขมันมาถึงตับแล้วตับเองก็ไม่สามารถรับไขมันพวกนี้มาเผาผลาญ ได้หมด

ดังนั้นจะเห็นได้ว่าวิธีการลดไขมันที่สําคัญจึงมุ่งมาที่การควบคุมไม่ให้ร่างกายได้รับ ไขมันหรือ วัตถุดิบที่ใช้สร้างไขมันเข้าไปมากเกินไป เราจึงต้องมารู้จักอาหารที่ทําให้ไขมัน โคเลสเตอรอลและ ไขมันไตรกลีเซอไรด์สูง อาหารที่ทําให้ โคเลสเตอรอลสูง อาหารที่มีโคเลสเตอรอล ( ดูตาราง ) สูงมาก ได้แก่ ไข่แดง ( ไข่ ยิ่งฟองเล็กยิ่งมีโคเลสเตอรอลเข้มข้น ) สมองและ หอยนางรม เครื่องในต่างๆ และหนังสัตว์ต่างๆ และส่วนที่เราคิดไม่ถึงคือ ส่วน คอ ปีก และ ตีน ของสัตว์ปีก

อาหารที่มี โคเลสเตอรอลสูง ปานกลางได้แก่ พวกเนื้อสัตว์ปนมันชนิดต่างๆ โดยเฉพาะเนื้อหมู และ วัว ส่วนเนื้อสัตว์ ที่มี โคเลสเตอรอลน อย ได้แก่ ปลาและ เนื้อไม่ ติดมัน ไขมันไม่ อิ่มตัวจาก น้ำ มันพืชโดยทั่วไปช่วยให้การเผาผลาญโคเลสเตอรอลดีขึ้น แล้วมีผลให้ คอเลสเตอรอลในเลือดลดลง ส่วนกะทินั้นแม้จะไม่มีโคเลสเตอรอล แต่เนื่องจากมันมีไขมันอิ่มตัวอยู่ มากจึงกลับ มีผลขัดขวางการเผาผลาญของโคเลสเตอรอล ทําให้ โคเลสเตอรอลในเลือดสูงขึ้น

ที่มา รามาคลินิค
โดย ศ.นพ.สุรัตน์ โคมินทร์

หน่วยโภชนวิทยาและชีวเคมีทางการแพทย์
ภาควิชาอายุรศาสตร์
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี