ตกขาว คือของเหลวที่ไหลออกมาจากช่องคลอดเป็นของเหลวที่ถูกขับออกจากโพรงมดลูก ปากมดลูก ปากช่องคลอด และเซลล์ของเยื่อบุผนังช่องคลอดที่ตายและหลุดออกมา

ปริมาณตกขาวจะขึ้นกับแต่ละคน ตกขาวจะมีมากในช่วงไข่ตกในระยะกลางของรอบเดือน นอกจากนั้น ขณะตั้งครรภ์จะพบว่ามีตกขาวมากจนบางครั้งอาจเหนียวหนืด การกระตุ้นทางเพศสัมพันธ์ก็จะมีการหลั่งน้ำออกมาหล่อลื่นมาก หลังจากมีกิจกรรมทางเพศอาจมีตกขาวปริมาณมาก การใช้ยาคุมกำเนิดทำให้มีตกขาวเพิ่มได้

ลักษณะตกขาวปกติ

เป็นมูกใส พบได้ในระยะกลางของรอบเดือนเมื่อไข่สุก
สีขาวขุ่นข้นเหมือนแป้งเปียก มักพบก่อนมีประจำเดือน
ลักษณะตกขาวผิดปกติ

ตกขาวจะมีสีเหลืองปนเขียว น้ำตาล หรือปนเลือด
มีปัสสาวะแสบขัด
คันช่องคลอด
เจ็บท้องน้อย
หากมีอาการดังกล่าวควรจะต้องไปพบแพทย์เพื่อรับการรักษาไม่ให้เชื้อโรคลุกลามไปยังอวัยวะอื่นๆ

สาเหตุของอาการตกขาวผิดปกติ
เกิดจาการอักเสบภายในหรือมีการติดเชื้อ
มีสิ่งแปลกปลอมตกค้างในช่องคลอด
โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
มีเนื้องอกซึ่งหากเกิดจาเนื้องอกแล้วมักมีเลือดปนด้วย
สตรีวัยทอง มีภาวะขาดฮอร์โมน ทำให้ช่องคลอดแห้ง อักเสบง่าย

การรักษา ขึ้นอยู่กับเชื้อโรคที่เป็นสาเหตุ แพทย์จะตรวจภายในและนำตกขาวมาตรวจด้วยกล้องจุลทรรศน์ ซึ่งจะพบลักษณะเฉพาะของการติดเชื้อแต่ละชนิดหรือย้อมสีเพิ่มเติมเพื่อตรวจหาเชื้อ จากนั้นจึงพิจารณาใช้ยาฆ่าเชื้อโรค เพื่อบำบัดรักษาการอักเสบติดเชื้อซึ่งยาที่ใช้มีหลายชนิด ทั้งชนิดสอดช่องคลอด ชนิดรับประทาน หรืออาจให้ยาทาภายนอกร่วมด้วยตามความเหมาะสม

ข้อแนะนำการปฏิบัติตัวที่ถูกต้อง

รักษาความสะอาดบริเวณอวัยวะเพศให้สะอาด ไม่จำเป็นต้องสวนล้างช่องคลอดด้วยน้ำยาที่โฆษณามากมาย เพราะอาจระคายเคืองและอาจทำลายเชื้อแบคทีเรียในช่องคลอดตามปกติด้วย
ในการทำความสะอาดให้เช็คอวัยวะเพศจากด้านหน้าไปยังด้านหลัง เพื่อป้องกันเชื้อแบคทีเรียจากทวารหนักเข้าสู่ช่องคลอด
หลีกเลี่ยงสเปรย์ดับกลิ้นหรือสบู่กลิ่นแรงที่ทำให้ระคายเคือง
ควรใส่กางเกงใน ที่ทำจากผ้าฝ้าย เพราะระบายอากาศได้ดีไม่อับชื้น
กางเกงใน ผ้าเช็ดตัว ผ้าถุงควรชักแล้วตากแดด ไม่ควรตากในร่มหรือในห้องน้ำ
หลีกลี่ยงกางเกงรัดรูป
หลีกเลี่ยงการใช้ผ้าอนามัยแบบสอด ถ้าใช้ควรเปลี่ยนบ่อยๆ
แนะนำคู่นอนทำความสะอาดมือและอวัยวะเพศก่อนและหลังมีเพศสัมพันธ์
รับประทานอาหารที่มีคุณภาพ ออกกำลังกายสม่ำเสมอ นอนหลับให้เพียงพอ ดื่มน้ำมากๆ

สรุป ความสัมพันธ์ระหว่าง “วัย” กับ “ตกขาว”

วัยเด็ก มักเกิดจากความสกปรก สุขอนามัยไม่ดี ทำความสะอาดไม่เป็น
วัยเจริญพันธุ์ มักเกิดจากโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
วัยหมดประจำเดือน มักเกิดจากการขาดฮอร์โมน ทำให้ช่องคลอดแห้ง ระคายเคืองง่าย