หลายคนเข้าใจว่าไทรอยด์เป็นชื่อโรค ที่จริงแล้วไทรอยด์เป็นชื่อของอวัยวะส่วนหนึ่งในร่างกายคนเรา เป็นรูปคล้ายปีกผีเสื้ออยู่ด้านหน้าของคอเรา ต่อมนี้มีขนาดไม่ใหญ่ซึ่งโดยปกติจะมองไม่ค่อยเห็น ยกเว้นคนที่ผอมมากๆ หน้าที่ของต่อมนี้มีความสำคัญเกี่ยวข้องกับการสร้างและหลั่งฮอร์โมนไทรอยด์ได้แก่ T4 และ T3 ในการสร้างฮอร์โมนนั้นต้องใช้สารไอโอดีนในการสร้าง ฮอร์โมนนี้มีบทบาทตั้งแต่เราอยู่ในครรภ์มารดา เพราะในขณะที่ทารกอยู่ในครรภ์จนถึงระยะแรกของวัยเด็ก ฮอร์โมน T4 และ T3 มีหน้าที่ทำให้เกิดการพัฒนาการของสมองและระบบประสาท และเมื่อโตขึ้นฮอร์โมนไทรอยด์มีผลต่อการเผาผลาญอาหารและพลังงานตลอดจนการทำงานของหัวใจ ระบบประสาทอัตโนมัติ และการสร้างโปรตีนต่างๆ ในร่างกายเรา ดังนั้นเมื่อมีความผิดปกติของการสร้างและหลั่งฮอร์โมนของ

ต่อมไทรอยด์ ย่อมนำไปสู่การทำงานผิดปกติในหลายระบบ ในทางการแพทย์ความผิดปกติของต่อมไทรอยด์แบ่งง่ายๆ

เป็น 2 กลุ่มโรค ได้แก่

ความผิดปกติในการทำงานของการสร้างฮอร์โมน T4 และ T3 ได้แก่ภาวะไทรอยด์เป็นพิษ และ ภาวะไทรอยด์ลดน้อยกว่าปกติ
ความผิดปกติของขนาด และรูปร่างของต่อมไทรอยด์ เช่นโรคไทรอยด์โตชนิดหลายก้อน โรคไทรอยด์โตทั่วๆ ไปทั้ง 2 ข้าง และต่อมไทรอยด์โตเป็นก้อนเดียว
มารู้จักภาวะไทรอยด์เป็นพิษกันเถอะ

เชื่อว่าหลายคนคงเคยได้ยินโรคนี้มาบ้างแล้ว และสงสัยว่าเกิดขึ้นได้อย่างไร ทำไมอาการแต่ละคนไม่เหมือนกัน บางคนตาโปน บางคนคอโตบางคนหายเองได้ ขณะที่บางคนต้องรักษาด้วยการรับประทานยาหรือได้รับแร่ไอโอดีนรังสี ขณะที่บางคนต้องผ่าตัดรักษา

ที่จริงคำว่าไทรอยด์เป็นพิษนั้น ไม่ใช่ชื่อโรค แต่เป็นสภาวะความผิดปกติของร่างกายที่เกิดจากการที่มีระดับฮอร์โมนที่สร้างจากต่อมไทรอยด์ได้แก่ฮอร์โมน T3, T4 มากเกินไป โดยปกติต่อมไทรอยด์จะเป็นอวัยวะที่สร้างและหลั่งฮอร์โมนทั้งสองตัวนี้ และจะถูกควบคุมให้อยู่ในระดับปกติด้วยฮอร์โมน TSH ที่สร้างจากต่อมใต้สมองอีกทีหนึ่ง ในคนที่เป็นโรคไทรอยด์เป็นพิษ ระบบควบคุมนี้เสียไป ระดับฮอร์โมน T 3 และ T4 สูงมากขึ้นในกระแสเลือด ดังนั้นต่อมไทรอยด์ก็จะไม่อยู่ในการควบคุมของต่อมใต้สมองอีกต่อไปเมื่อตรวจเลือดก็จะพบว่ามีระดับ T3, T4 สูง ขณะที่ TSH ที่มาจากต่อมใต้สมองลดต่ำ

อาการของภาวะไทรอยด์เป็นพิษ

ระดับฮอร์โมน T 3 และ T4 ในเลือดที่สูงจะกระตุ้นให้เซลล์ในร่างกาย ทำงานอย่างรวดเร็ว เกิดการเผาผลาญอาหารออกมาเป็นความร้อนมากขึ้นอาการที่พบกันมากคือ เหนื่อยง่าย ใจสั่น ขี้ร้อน เหงื่อออกมาก ขี้หงุดหงิด น้ำหนักลดทั้งๆ ที่กินอาหารจุ ถ่ายบ่อย ผู้หญิงมีประจำเดือนน้อยลง กระดูกบางลง สำหรับผู้สูงอายุ อาจจะมีอาการเบื่ออาหารน้ำหนักลด ซึม และถ้าเป็นมากๆ อาจจะเกิดภาวะหัวใจล้มเหลว ตับอักเสบ และดีซ่านได้

สาเหตุของภาวะไทรอยด์เป็นพิษ

สาเหตุของภาวะไทรอยด์เป็นพิษนั้นมีหลากหลาย เป็นได้ทั้งจากการที่ต่อมไทรอยด์สร้างฮอร์โมน T3, T4 ออกมามากเอง หรือจากการได้รับยาฮอร์โมนไทรอยด์เช่นยา Eltroxin, Levothyroxine,Thyroxin หรือ Euthyrox มากเกินไป หรือเกิดจากการอักเสบของต่อมไทรอยด์ ทำให้มีการสลายเอาฮอร์โมนออกสู่ร่างกายมากกว่าปกติ ในที่นี้จะขอกล่าวถึงที่พบได้บ่อยๆ 2 ชนิด คือไทรอยด์เป็นพิษที่เรียกว่าโรคเกรปซ์ ( Graves ' disease ) และโรคไทรอยด์อักเสบ