เนื้องอกในมดลูก เป็นเนื้องอกชนิดไม่ร้ายแรง พบมากในสตรีวัยเจริญพันธุ์ มักไม่มีอาการหรือขนาดเล็ก ซึ่งตรวจไม่พบจากการตรวจภายในธรรมดา หรืออาจพบโดยบังเอิญจากการตรวจอัลตราซาวนด์

สาเหตุ ไม่ทราบชัดเจน แต่เนื้องอกมีความสัมพันธ์กับฮอร์โมนจากรังไข่ ในผู้หญิงที่หมดประจำเดือนบางครั้งเนื้องอกจะยุบได้เอง เนื่องจากระดับฮอร์โมนเอสโตรเจน ซึ่งเป็นตัวกระตุ้นการเจริญของเนื้องอกมีระดับลดลง

อาการ-อาการแสดง ถ้าก้อนเนื้องอกมีขนาดเล็กมักไม่มีอาการแสดง อาการขึ้นอยู่กับขนาดตำแหน่งของเนื้องอกและภาวะแทรกซ้อนของเนื้องอก เช่น เนื้องอกที่อยู่ชิดโพรงมดลูกจะมีเลือดออกทางช่องคลอดได้มาก และนานผิดปกติ ถ้าเนื้องอกมีขนาดใหญ่จะคลำพบก้อนที่หน้าท้องและอาจกดอวัยวะข้างเคียงทำให้เกิดอาการปัสสาวะบ่อย ท้องอืดหรือท้องผูกก้อนเนื้องอกโดยทั่วไปไม่ก่อให้เกิดอาการปวด นอกจากจะมีการบิดของขั้วเนื้องอก นอกจากนี้อาจมีผลทำให้มีบุตรยากได้ในบางราย

การตรวจเพื่อการวินิจฉัย

การตรวจภายใน แต่อาจวินิจฉัยไม่ได้ ถ้าก้อนมีขนาดเล็ก
การตรวจด้วยอัตราซาวนด์ ซึ่งเป็นที่นิยมมากในปัจจุบัน จะวินิจฉัยได้ค่อนข้างดี
การรักษา แพทย์จะพิจารณาตามชนิด ขนาดหรือมีอาการผิดปกติ เช่น

ถ้าก้อนมีขนาดเล็กและไม่มีอาการผิดปกติแพทย์จะนัดมาดูอาการเปลี่ยนแปลงทุก 6-12 เดือน ทั้งนี้เพราะส่วนใหญ่เป็นเนื้องอกชนิดไม่รุนแรงและขนาดของเนื้องอก อาจจะลดลงได้เมื่อเข้าสู่วัยหมดประจำเดือน เนื่องจากรังไข่หยุดสร้างฮอร์โมน
การตัดเฉพาะเนื้องอกออกจะทำในกรณีต้องการมีบุตร สามารถผ่าตัดผ่านทางช่องคลอด ผ่าตัดแบบส่องกล้อง หรือวิธีเปิดหน้าท้องขึ้นอยู่กับชนิด ขนาดของเนื้องอกและความชำนาญของแพทย์
การตัดมดลูก จะทำในกรณีไม่ต้องการมีบุตรอีก สามารถผ่าตัดผ่านทางช่องคลอด ผ่าตัดแบบส่องกล้อง หรือวิธีเปิดหน้าท้องขึ้นกับชนิดของเนื้องอกและความชำนาญของแพทย์
สรุป การจะเลือกวิธีการรักษาชนิดใด ขึ้นอยู่กับความต้องการมีบุตร ขนาดตำแหน่งของเนื้องอก ความเร็วในการโตของเนื้องอก และข้อมูลอื่นๆ เพื่อประกอบการรักษา แพทย์จะทำการผ่าตัดต่อเมื่อมีอาการหรือเนื้องอกมีขนาดใหญ่ ซึ่งแพทย์จะให้คำปรึกษาแนะนำ
โดยทั่วไป เนื้องอกในมดลูกโอกาสเป็นเนื้อร้ายน้อยมาก ผู้หญิงทั่วไปกว่าร้อยละ 60 มีเนื้องอกในมดลูก แต่มักไม่มีอาการและมีขนาดเล็กพบโดยบังเอิญจากการตรวจ

ที่มา รามาคลินิค
หน่วยตรวจโรคเฉพาะสตรี
งานการพยาบาลสูติศาสตร์ นรีเวชวิทยา
ภาควิชาพยาบาลศาสตร์